Tuberculose (TBC of TB), vroeger ook wel de tering genoemd, is een erg besmettelijke infectieziekte die voornamelijk de longen treft. TBC kan ook andere delen van het lichaam aantasten, zoals de botten of de nieren, maar enkel longtuberculose is besmettelijk.
De bacil van Koch, vernoemd naar een Duitse bacterioloog, veroorzaakt TBC. Er zijn verschillende stammen en sommige zijn resistent geworden tegen medicatie. De overdracht van TBC-bacteriën gebeurt via vochtdruppels in de lucht. Door niezen, hoesten of praten komen de bacteriën in de lucht en kan iemand anders ze inademen.
Ongeveer een derde van de wereldbevolking is met de TBC-bacterie besmet. Mensen met een goed functionerend immuunsysteem vertonen vaak geen symptomen, ook al zijn ze besmet. Dit staat bekend als latente of inactieve tuberculose. Latente TBC is niet besmettelijk, maar kan in de loop van de tijd een actieve ziekte worden wanneer het immuunsysteem van de ‘drager’ verzwakt is. Het lichaam kan de besmetting dan niet op eigen kracht overwinnen.
TBC komt het meest voor in ontwikkelingslanden of landen met ondervoeding en slechte leefomstandigheden. Mensen die langdurig roken, drugs of alcohol gebruiken, hebben meer kans op actieve TBC, net als mensen met een verzwakt immuunsysteem (zoals personen met hiv). Wie medicijnen neemt om het immuunsysteem te onderdrukken, loopt eveneens een verhoogd risico van tuberculose (zoals geneesmiddelen die afstoting van orgaantransplantaten helpen voorkomen).
Tuberculose is meestal te voorkomen en te genezen onder de juiste omstandigheden. Bij 85 tot 90% van de besmette personen is de natuurlijke weerstand voldoende om niet ziek te worden.
Wat zijn de symptomen?
Sommige mensen zijn geïnfecteerd met de tuberculosebacterie, maar ondervinden geen symptomen (latente TBC). TBC kan jarenlang slapende blijven voordat het zich ontwikkelt tot een actieve ziekte.
Actieve TBC veroorzaakt klachten met het ademhalingssysteem, waaronder het ophoesten van bloed of slijm. Je kan een aanslepende hoest hebben die langer duurt dan drie weken en pijn tijdens hoesten of bij normale ademhaling.
Andere symptomen zijn:
- Onverklaarbare vermoeidheid;
- Lusteloosheid;
- Lichte koorts;
- Verlies van eetlust;
- Gewichtsverlies;
- Nachtelijk zweet (in een later stadium).
Hoewel tuberculose zich meestal op de longen, kan het ook andere organen aantasten, zoals nieren, wervelkolom, beenmerg en hersenen. Symptomen zullen variëren afhankelijk van welk orgaan is geïnfecteerd.
Bij tuberculose van de nieren kan je bijvoorbeeld bloed plassen. In geval van bottuberculose kan je toenemende rugpijn hebben. Bij darmaantasting kunnen buikpijn en diarree voorkomen. De lymfeklieren zwellen op, vooral in hals, oksels en liezen. Als het centrale zenuwstelsel aangetast is, kan hersen- en hersenvliesontsteking ontstaan. Tuberculose is levensbedreigend wanneer de bacterie in de bloedbaan terechtkomt en de rest van het lichaam aanvalt.